Sütün sağılıp saklanması.

Ne zaman sağmak gerekir?

Sütü sağmak aslında olayın doğal akışında olmayan bir eylemdir. Günümüzde anneler henüz doğum yapmadan pompa edinmektedirler. Oysa pompa kullanımı memeye dolacak sütün azlığı/çokluğuna, bebeğin emme becerisine, bebeğin ve annenin sağlık durumuna bağlıdır. Her anne-bebek ikilisinin pompa ile sağmaya ihtiyacı olmayabilir. Sağma ihtiyacı olan annelerde ise pompa tipine karar vermek yine emzirme danışmanlığı yapan kişinin önerileri doğrultusunda olmalıdır.

Sterilizasyon koşulları

Amerikan Pediyatri Topluluğu emzik, biberon ya da pompa parçası gibi kapların ilk kullanımda sterilize edilmelerini önermektedir. Sonraki kullanımlarda eğer şehir suyu klorlu ise sterilizasyon şart değildir. Bu parçaların temizliği için sıcak musluk suyunda kolay temizlenen bir sabun ile yıkamak ve ters çevirerek kurutmak yeterlidir. Bir diğer öneri de bulaşık makinesinde deterjan ile yıkamadır. Bağışıklık sisteminde problem olmayan ve miadında doğmuş bebekler için bu koşullar yeterli hijyen sağlayacaktır.

Sterilizasyon sağlanması gereken durumlarda (28 haftadan önce doğan bebek, sağlık problemi olan bebek, vb.) 10 dk boyunca kaynamakta olan suya sıcağa dayanıklı parçaların atılması pratik bir yöntemdir. Mikrodalga içi ya da elektrikle çalışan starilizasyon aletleri de pompa parçalarını buharla steril ederler.

Elle sağma

Elle sağma özellikle kolostrum gelen ilk birkaç gün oldukça etkin ve yeterlidir. Tüm annelere mutlaka gösterilmelidir. Pompa bulunamadığı ve ihtiyaç olan zamanlar için oldukça pratik bir yöntemdir. Elle sağmada öncelikle ellerin yıkanarak temizlenmesi gerekir. Sonrasında, areola sınırından baş parmak ve işaret parmağı ile geriye doğru bastırılıp öne doğru sıvazlanmalıdır. Parmakların yeri değiştirilerek her kadranda sağma yapılmalıdır. Sürekli kullanılacak bir yöntem değildir.

Manuel pompa ile sağma

Genellikle evden dışarıda sağma yapılacaksa kullanılır. Sık kullanımda tercih edilmez ama aralıklı kullanım için oldukça pratiktir. Anne pompa koluna istediği oranda basınç uygular ve istediği hızda sağma yapabilir. Fiyat olarak en uygun olan pompa grubudur.

Ev tipi pilli/elektrikli pompa ile sağma

Sağma gücü olarak manuel pompadan daha etkindir. Ayarlar otomatik olduğu için hata payı manuel pompadan daha düşüktür. Bazı tiplerinde hız ve basınç bağımsız olarak da ayarlanabilmektedir. Günlük kullanım için idealdir. Doğru pompa kullanımı için doğru çapta göğüs hunisi seçilmesi de gerekmektedir.

Hastane tipi elektrikli pompa ile sağma

Hastane tipi pompalar özellikle bebeğin anneden ayrı olduğu durumlarda (yoğun bakım takibi gibi) ya da süt miktarının arttırılması gibi hedefler olduğunda tercih edilebilirler. Bir diğer kullanım alanları annelerin erken işe başlamasıdır. Bu durumda bebeği en iyi taklit edecek tür cihaz olduğu için hastane tipi pompalar seçilebilir. İlk birkaç dakika yüksek hızda düşük basınçlı sağma yapılır, sonra hız standartta sabitlenerek basınç gitgide maksimuma kadar arttırılır. Amaç bebeklerin ritminin yakalanmasıdır.

Hastane tipi pompalar hem pahalı hem de taşınması zor cihazlardır. Fakat tıbbi gereklilik olduğunda etkin sağma için en uygun tiptir. Bazı firmalar tarafından kiralanmaları da söz konusudur.

Sütün saklanma koşulları

Sağılan anne sütünün saklanması konusunda dikkat edilecek noktalar şunlardır:

• Sağılan anne sütü 25 °C’yi geçmeyen oda sıcaklığında 3 saat,

• Buzdolabında (1-4 °C’de) 3 gün,

• Deep-freeze’de (-18 ve daha düşük) 6 ay kadar saklanabilir.

Sağılmış anne sütü süt saklama torbalarına ya da saklama kaplarında saklanabilirler. Mutlaka üstüne tarih ve miktar yazılmalıdır.

Aynı gün sağılan sütler aynı ısıya soğutulduktan sonra üst üste eklenebilir ve o şekilde dondurulabilirler.

Sağılmış süt ile besleme

Anne sütü buzdolabında ya da dondurucuda soğutulduktan sonra tezgah üzerinde açılmaya bırakılabilir ya da benmari usulüyle ısıtılabilir. Süt ısıtıldıktan sonra bileğin iç kısmında ısısı kontrol edilmelidir. Bileğe damlatılan süt ne sıcak ne soğuk olmalıdır.

Yapay meme uçları bebekte “meme başı şaşkınlığı” yapabileceği için ısıtılan süt biberon kullanılmadan kaşık ya da damlalıkla bebeğe verilmelidir. Soft cup denilen ölçekli minik kaplar ya da evde hazırda bu kapların büyüklüğünde olan bardaklar da kullanılabilir.